مسکات چیست؟

هر سن و سالی که داشته باشید، امکان ندارد تا به حال میمون معروف شرکت چی‌توز را ندیده باشید. عکس این کاراکتر با استایل‌های مختلفی روی جلد انواع اسنک‌های این شرکت وجود دارد. 

سال‌های زیادی هم هست که این میمون بازیگوش در تبلیغات مختلف شرکت چی‌توز حضور پیدا می‌کند و با ماجراجویی‌هایش ما را وسوسه به خرید اسنک می‌کند. چنین کاراکترهایی که به آن‌ها مسکات گفته می‌شود در بحث برندسازی یک شرکت و معروف شدن آن اهمیت خیلی زیادی دارند. در این مقاله ما سعی داریم شما را بیشتر با این نمادها و کاراکترها آشنا کنیم.

واژه شناسی و معرفی مسکات

در زبان انگلیسی مسکات (Mascot) به هر انسان، موجود غیر انسان یا اشیایی گفته می‌شود که آورنده‌ی خوش شانسی و خوش یُمنی هستند. همچنین این کلمه به هر چیزی نسبت داده می‌شود که نماینده‌ و نشان دهنده‌ی گروهی در جامعه مثل یک مدرسه، تیم ورزشی، واحد نظامی یا یک برند باشد. 

برخی از برندها از مسکات به عنوان سخنگوی نمادین خود برای معرفی محصولات استفاده می‌کنند. برای مثال برند معروف Trix که در زمینه‌ی محصولات صبحانه فعالیت دارد، از یک خرگوش کارتونی برای بازاریابی و تبلیغات خود استفاده می‌کند.

در دنیای ورزش از این نماد برای اهداف تبلیغاتی و تجاری استفاده می‌شود. نمادهای هر تیم معمولا با توجه به لقب‌های آن تیم طراحی و نام گذاری می‌شوند. اگر اهل فوتبال باشید، می‌دانید که بسیاری از تیم‌های خارجی لقب‌هایی دارند که به حیوانات مربوط می‌شوند. معمولا نماد چنین تیم‌هایی حیواناتی هستند که خصوصیات انسانی به آن‌ها داده شده است.

اولین مسکات دنیا

اگر به دنبال تاریخچه‌ی Mascot بروید، خواهید دید که اولین بار این کلمه در قرن نوزدهم توسط یک نمایش اپرای فرانسوی به نام La Mascotte محبوبیت پیدا کرد و کم کم وارد فرهنگ آمریکا و بعدها دیگر کشورها شد. اینکه بخواهیم ببینیم دقیقا اولین مسکات دنیا چه چیزی بوده است کمی سخت است. 

در تاریخچه‌ی بیسبال آمریکا آورده شده که در سال‌ 1883 پسری به نام «Chic» با چوبی به دست در مسابقات بیسبال حضور می‌یافته و بازیکنان را تشویق می‌کرده است. اما اولین مسکاتی که به قصد تجاری و شبیه به شکل امروزی آن معرفی شد، مکس پاکتین بود که او را به عنوان «شاهزاده دلقکِ بیسبال» می‌شناختند. 

این مرد که یک بازیکن بازنشسته بیسبال بود در یکی از مسابقات تیم محبوبش حضور یافت و با ادا درآوردن و حرکات موزون توجه تماشاچیان را به خود جلب کرد. 

این محبوبیت باعث شد تا او این کار را به عنوان شغلی انجام دهد و تبدیل به الگویی برای بسیاری از حرفه‌ها و برندها در آینده شود. امروزه ما از Mascot به شکل لوگو برای تبلیغ برندها استفاده می‌کنیم.

هدف مسکات چیست؟

هدف اصلی استفاده از Mascot این است که به ساخت و استحکام هویت یک برند کمک کنیم. همچنین استفاده از این برند باعث می‌شود که هویت یک برند در ذهن مخاطبان باقی بماند و آن‌ را به راحتی به خاطر بیاورند. 

زمانی که مردم نماد شما را به صورت پیوسته ببینند، تصمیم خواهند گرفت که در آینده هنگام نیاز به کسب و کار شما به سمتتان بیایند. به یاد ماندنی بودن یک برند می‌تواند کلید اصلی موفقیت آن باشد. 

این نمادها با گذشت زمان قدیمی نخواهند شد و اتفاقا با گذر زمان بیشتر باعث محبوبیت برند شما می‌شوند. همچنین حفظ این نمادها تقریبا هیچگونه هزینه‌ای به همراه ندارد و همیشه قابل استفاده هستند.

استفاده از مسکات برای چه بیزنس‌هایی مناسب‌تر است؟

مسکات و لوگوهایی که با استفاده از آن ساخته می‌شوند با توجه به نحوه‌ی استفاده و پیامی که می‌رسانند، در صنعت‌های مختلفی کاربرد دارند. با این حال، این نوع لوگوها بیشتر در حوزه‌ی سرگرمی دیده می‌شوند زیرا دوست داشتنی و جذاب هستند و لبخند بر لب مخاطبین می‌آورند. در این قسمت سعی داریم به زمینه‌هایی اشاره کنیم که این لوگوها بیشتر در آن‌ها استفاده می‌شوند.

رستوران‌ها و صنعت مواد غذایی

این لوگوهای دوستانه می‌توانند برای تمامی افراد یک خانواده جذاب باشند. همین موضوع باعث شده است که این نمادها در صنعت غذاها و رستوران‌ها کاربرد زیادی داشته باشند. 

اکثر رستوران‌های معروف سعی می‌کنند از مسکات استفاده کنند زیرا این نمادها به دل کودکان می‌نشینند و کودکان هم که می‌دانید، هر طور شده حرف خود را به کرسی می‌نشانند. از این طریق خانواده‌های زیادی به سمت رستوران مورد نظر کشیده می‌شوند.

صنعت بازی اغلب اوقات برای لوگوی بازی‌ها از Mascot استفاده می‌شود. در بازارهایی که رقابت در آن‌ها داغ است، افراد معمولا از این نوع نمادها برای دست انداختن رقیب یا به عنوان آواتار خود در بازی‌ها استفاده می‌کنند.

تیم‌های ورزشی

اگر تا به حال به یک مسابقه‌ی ورزشی حرفه‌ای رفته باشید، احتمالا دیده‌اید که یک Mascot چگونه تماشاچیان را سرگرم می‌کند و مثل یک لیدر از آن‌ها می‌خواهد که تیم را تشویق کنند. 

خیلی‌ از تیم‌ها از این نمادها استفاده می‌کنند تا محصولات فروشی خود مثل کلاه‌ها و تی‌شرت‌های ورزشی که عکس آن کاراکتر روی آنها است را به فروش برسانند. همچنین در زمان‌هایی که تیم در سطح انتظارات تماشاچیان عمل نمی‌کند، مسکات تماشاچیان را تشویق می‌کند تا به تیم روحیه بدهند.

مسکات چه ویژگی‌هایی به برند اضافه می‌کند؟

• ایجاد یک رابطه احساسی با مخاطب

در مقاله‌ای در سال 2013 نوشته شده که «مسکات‌ در واقع تمایل عمیق انسان به درک دنیا از طریق هویت بخشی به اشیا را نشان می‌دهد». این جمله به این معنی است که انسان‌ها به شکلی ساخته شده‌اند که تمایل دارند هر چیزی را به جنبه‌ی انسانی آن نگاه کنند. 

همه‌ی ما داستان‌ها و کارتون‌ها را دوست داریم که در آن‌ها به حیوانات و اشیا خصوصیات انسانی داده می‌شود تا ما با آن‌ها ارتباط احساسی برقرار کنیم. در واقع با این کار ما شباهت‌های آن نمادها با خودمان را پیدا می‌کنیم و از این طریق آن‌ها را بهتر درک می‌کنیم.

• تعیین یک شخصیت متمایز و قابل شناسایی

منحصر به فرد بودن و متمایز بودن دو خصوصیت مهم هستند که هر برندی باید در بازار اقتصادی شلوغ این روزها به آن‌ها توجه داشته باشد. خوشبختانه برای این کار راه حل‌هایی وجود دارد و یکی از آن‌ها استفاده از مسکات است. 

این نوع لوگو در واقع بخشی از کسب و کار شماست که به گسترش جنبه‌ی خلاقانه و مشتری محور برند شما می‌پردازد. با شخصی سازی برندتان، پلی محکم بین خود و مخاطبانتان ایجاد می‌کنید.

• تحریک مخاطب برای صحبت راجع به برند شما

این نمادها شانس صحبت شدن راجع به برند شما و تبلیغ آن را بالا می‌برند. در مقایسه با لوگوهای دو بعدی و خشک سازمان‌ها، این نمادها می‌توانند مشتریان را تشویق کنند تا با برند شما ارتباط بیشتری برقرار کنند. 

با این وجود نکته‌ای را در این زمینه فراموش نکنید: برای اینکه نماد برند شما به صورت موثر روی مخاطب تاثیر بگذارد، باید این نماد حتما حس زندگی در خود داشته باشد. مخاطب باید احساس کند این نماد زنده است و برای او خسته کننده نیست.

مزایا و معایب مسکات

قبل از اینکه راجع به استفاده از این نماد برای شرکت یا سایت خود تصمیم بگیرید، بهتر است نقاط قوت و ضعف آن را بدانید.

مزایا

• این نمادها می‌توانند به شناخته‌تر شدن برند شما کمک کنند.

• با این نماد می‌توانید یک شخصیت عروسکی شخصی سازی شده بسازید که در تبلیغات و بازاریابی برند به شما کمک زیادی می‌کند.

• می‌توانند در فضای مجازی محتوای شما را بهتر ارائه کنند و مخاطبان بیشتری را برای شما در فضای آنلاین جذب کنند.

• با استفاده از این نوع لوگو شما می‌توانید یک نماینده‌ی ملموس‌تر و واقعی‌تر از برندتان را بسازید، در حالی که لوگوهای معمولی خیلی شخصیت محدودتری دارند.

معایب

• ممکن است برخی کاربران از مشاهده‌ی بیش از حد Mascot شما خسته بشوند.

• ساخت چنین نماد و شخصیتی نیاز به زمان و تلاش زیادی دارد.

• اغلب لازم است برای ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی جدید، شخصیت‌ها عوض شده یا کاملا کنار گذاشته شوند.

• زمانی که از این نماد به عنوان تصویر برند خود استفاده می‌کنید، آن نماد در قبال اینکه مردم برند شما را چگونه می‌بینند مسئول است. برای مثال اگر نماد شما یک بازیگر معروف باشد، احتمال دارد این شخص اشتباهات بزرگی بکند و تصویر تجاری شما را خدشه دار کند.

• بعضی افراد واکنش خوبی به این نمادها نشان نمی‌دهند. برای مثال، در المپیک سال 2012 افراد زیادی Mascotهای استفاده شده را مسخره کردند و نظرشان این بود که این نمادها بیشتر ترسناک هستند تا جذاب.

اصول طراحی مسکات

حالا که با ویژگی‌ها و خصوصیات این نمادها آشنا شدید، بیایید راجع به اصول طراحی مسکات صحبت کنیم.

1. انتخاب کاراکتر درست

معمولا انواع کاراکترها را می‌شود به 3 دسته تقسیم کرد: کاراکترهای انسانی، حیوانات و اشیا. در دسته‌ی اول کاراکتر می‌تواند یک شخصیت واقعی یا داستانی باشد. دسته‌ی دوم بیشترین استفاده را در این نوع لوگوها دارند. 

برخی کمپانی‌ها از یک حیوان خاص به دلیل ارتباط آن حیوان با محصولاتشان استفاده می‌کنند (برای مثال از گاو برای لوگوی یک شرکت لبنیات استفاده می‌شود). بعضی‌ها هم از حیوانات به دلیل ویژگی‌های مشابهشان با انسان استفاده می‌کنند. 

برای مثال سگ‌ها نماد صمیمیت و وفاداری و گربه‌ها نماد غرور هستند. دسته‌ی سوم به دو شکل مورد استفاده قرار می‌گیرند. یا به خود اشیا جان و خصوصیات انسانی داده می‌شود یا اشیا بخشی از بدن یک شخصیت را تشکیل می‌دهند.

برای انتخاب کاراکتر مناسب بهتر است یک لیست تهیه کنید. برای پر کردن این لیست از خود سوال‌هایی بپرسید. آیا کاراکتر برای یک شرکت استفاده می‌شود یا یک برند شخصی؟ در چه حرفه‌ای استفاده می‌شود؟ 

چه نوع محصول و خدماتی قرار است ارائه شود؟ سعی کنید تمامی متغیرهای ممکن را بررسی کنید و خصوصیاتی را برای کاراکتر خود انتخاب کنید که بهتر از همه با برند شما مطابقت دارند.

2. تصمیمات مربوط به بازاریابی

یکی دیگر از جوانبی که در بحث اصول طراحی مسکات اهمیت دارد این است که قبل از طراحی شخصیت یک استراتژی بازاریابی برای آن مشخص کنید. برای مثال، ببینید در چه جایی از سایتتان قرار است از این نماد استفاده شود.

 سعی کنید شخصیت شما نقش یک فروشنده را برای شما نداشته باشد و در صفحات ارائه‌ی محصولات و خدمات نقش چندانی نداشته باشد. استفاده از این نمادها در پست‌های وبلاگ و در فضای مجازی معمولا بیشترین بازده را دارد.

3. انتخاب ژست، احساسات، لباس و صحنه‌

اینکه بدانید قرار است به چه شکلی از Mascot خود استفاده کنید به شما کمک می‌کند تا ببینید لازم است آن را با چه ژست‌هایی و در حین چه فعالیت‌هایی طراحی کنید. معمولا با استفاده از این نمادها احساسات مختلفی نظیر خوشحالی زیاد، شگفت زده شدن، هیجان زده بودن، آرامش، حتی ناراحتی و غمگین بودن و .... به خوبی نمایش داده می‌شوند. 

همچنین می‌شود برای این نمادها ژستی انتخاب کرد که به کسب و کار شما مربوط باشد. مثلا نماد شما می‌تواند با تلفن حرف بزند، با کامپیوتر کار کند یا با کیفی در دست به سر کار برود. انتخاب صحنه و لباس‌های مختلف هم باعث شخصیت‌بخشی بیشتر به نماد شما می‌شود.

4. طراحی کاراکتر

حالا که همه‌ی خصوصیات کاراکتر خود را انتخاب کردید، نوبت به بخش اصلی اصول طراحی مسکات می‌رسد. چه خودتان طراح باشید یا چه قرار باشد یک طراح را به کار بگیرید یک سری نکات برای طراحی شخصیت وجود دارد که باید آن‌ها را در نظر داشته باشید.

سعی کنید کاراکتر با علامت و نشان تجاری برند شما تطابق داشته باشد و تا حد امکان در طراحی شخصیت از تصاویر دیگری الگو گرفته نشود. کاراکتر شما باید کاملا منحصر به فرد باشد. همچنین باید توجه داشته باشید که نماد شما با فرمت Vector طراحی شود. 

فرق وکتور با تصاویر پیکسلی در این است که این فرمت‌ها بر پایه‌ی اشکال هندسی جداگانه طراحی می‌شوند و در آن‌ها قابلیت تغییر اجزای مختلف به راحتی وجود دارد. شما باید بتوانید به سادگی سایز کاراکتر خود، ژستش، رنگش و... را تغییر دهید یا به آن اجزای جدیدی اضافه کنید.

ابزارهای لازم برای طراحی مسکات

• Adobe Illustrator

• Photoshop

• سایت‌های آنلاین برای طراحی Mascot مثل logodesign.net و Brandcrowd

معروف‌ترین مسکات‌های ورزشی

1. Phillie Phanatic

این Mascot که اولین بار در سال 1978 به روی کار آمد، توسط کارگردان معروف Jim Hensen طراحی شد. این Mascot مورد استفاده قرار گرفت تا حمایت و وفاداری بیشتر طرفداران تیم Philadelphia را به دست آورد. لباس این شخصیت در تالار مشاهیر بیسبال گذاشته شده است.

2. مرغ سن دیگو

این نماد که با عنوان «مرغ مشهور» هم شناخته می‌شود، اولین بار در سال 1974 معرفی شد. این نماد نه تنها در بازی‌های Padres بلکه در بسیاری دیگر از رویدادهای ورزشی و تفریحی هم حضور می‌یابد. در واقع این کاراکتر راه را برای دیگر Mascotها در دنیای ورزش باز کرد و جزو 100 شخصیت برتر در عرصه‌ی ورزش آمریکا شناخته می‌شود.

3. Uga

اوگا اسم یک سری سگ بولداگ انگلیسی است که به عنوان Mascot دانشگاه جورجیا شناخته می‌شوند. نماد کنونی این تیم در واقع هفتمین سگی است که برای این کار استفاده می‌شود. ابن نماد حتی شعار معروف خودش را دارد و هنگام ورود به زمین، طرفداران شعار «سگ خوب» را تکرار می‌کنند.

3 نمونه مسکات برتر خارجی

1. Mr Met

2. مک دونالد

3. مرغ سن دیگو

3. نمونه مسکات برتر ایرانی

1. چی توز

2. بابا برقی

3. گاو برند روزانه

مسکات به نماینده‌ی یک تیم، برند، گروه و موارد مشابه گفته می‌شود که معمولا اهداف تجاری دارد. این نوع لوگوها با سرگرم کردن مخاطب و برقراری ارتباط با او، باعث شناسایی بیشتر و به یاد ماندنی‌تر شدن برند شما می‌شوند. 

این نوع نمادها معمولا به چند شکل وجود دارند. بعضی از آن‌ها به شکل عروسک‌هایی با سایز انسان در دنیای واقعی هستند و بعضی‌ها تصویرهایی کارتونی و انیمیشنی هستند. 

اگر در صنایع مواد غذایی یا در صنایع سرگرمی فعالیت دارید و به دنبال راهی برای منحصر به فرد شدن می‌گردید، استفاده از این لوگوها می‌تواند برای شما گزینه‌ی مناسبی باشد.