کالیگرافی چیست؟

آنچه در این مقاله میخوانید
    کالیگرافی چیست؟

     

    معمولا می­شنویم که انسان­ها حافظه­ی تصویری خیلی خوبی دارند و تصاویر را بهتر از متون به خاطر می­سپارند. همچنین تصاویر به علت جذابیت بیشتری که دارند بیشتر از حروف افراد را به سمت خود می­کشانند. اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه می‌توان نظر مخاطب را به نوشته­ای که تصویر ندارد جلب کرد؟ بسیاری از افراد از روش­هایی مثل بزرگنمایی حروف، رنگ آمیزی و برخی روش‌های دیگر برای این کار استفاده می­کنند.

    این روش‌ها گاهی نتایج مطلوبی به دنبال دارند و اکثر اوقات هم دردی را دوا نمی­کنند. اما خیلی وقت­ها می­بینیم افراد به نحوه­ی نوشتن یک متن و دست‌خط نویسنده­ی آن توجه زیادی نشان می­دهند. این موضوع سبب شده است که هنر خوشنویسی یا کالیگرافی برای اغلب افراد به ویژه برای طراحان، برندسازان و صاحبان کسب‌و کارها اهمیت ویژه‌ای پیدا کند. این هنر پیچ و خم‌های مخصوص به خود را دارد که در ادامه‌ی مقاله آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

    مفهوم کالیگرافی

    کالیگرافی در واقع به طراحی حروف به صورت دست­نویس گفته می­شود. این مهارت که اغلب اهداف تزئینی دارد، معمولا با استفاده از مداد یا قلم‌مو انجام می­شود. در این هنر بصری که فقط با نوشتار در ارتباط است، حروف و کلمات به شکلی موزون و ماهرانه طراحی می­شوند. 
    متون نوشته شده با این سبک ممکن است همیشه به سادگی خوانده نشوند، اما زیبایی آن­ها هر فردی را تحت تاثیر قرار می­دهد. دقت داشته باشید که کالیگرافی یک نوع فونت دست­نویس نیست که آن را از قبل بنویسیم و در دستگاه­های دیجیتالی ذخیره کنیم، بلکه این هنر کاملا به صورت دستی انجام می­شود. 

     

    کالیگرافی چیست

     

    در این سبک از طراحی با استفاده از مهارت­های مخصوص در زمینه­ی زیبانویسی کلمات و حالت دهی به آن­ها، اثری هنری تولید می­شود که نظر مخاطب را به خود جلب می­کند. در خاورمیانه و شرق آسیا، خوشنویسی به عنوان یک هنر مهم و هم تراز با نقاشی یا مجسمه سازی شناخته می­شود.

    واژه‌ شناسی کالیگرافی

    Calligraphy واژه­ای غربی است که از کلمات یونانی Graphos (یعنی نوشتن) و Kalli (یعنی زیبا) ریشه می­گیرد. از معادل‌های فارسی این کلمه می‌توان به خوش­نویسی یا زیبانویسی اشاره کرد. این واژه در اواخر قرن 16 وارد برخی از زبان­های اروپایی و در سال 1613 وارد زبان انگلیسی شد. کتاب­های انگلیسی از آن زمان تا به حال بین نوشتن عادی و نوشتن به سبک Calligraphy تفاوت قائل می­شوند.

    تاریخچه ی کالیگرافی در ایران و سایر کشورها

    از همان زمانی که نوشتن تبدیل به راهی برای ارتباط بشر با همنوعان خود شد، انسان­ها به دنبال این بوده‌اند تا نوشته­های خود را به شکلی زیبا و خلاقانه به نمایش بگذارند. از نوشته­های مذهبی و حکومتی در زمان یونان باستان و شروع اسلام گرفته تا نوشته­های لاتینِ شکسپیر، همه از تکنیک خوش­نویسی برای نوشتن متون خود استفاده کرده­اند.
    معمولا گفته می­شود که اولین بار خوشنویسی سه قرن پیش از میلاد مسیح از چین آغاز شده است. در آن دوره از این تکنیک بیشتر برای طرح­های تزئینی استفاده می­شد. با رواج خوشنویسی در دیگر کشورها، کشورهای اسلامی هم در قرن هفتم میلادی شروع به استفاده از آن کردند. 
    مسلمانان برای نوشتن قرآن بر زیبایی­های هنری تاکید زیادی داشتند و به همین دلیل زیبایی کلمات تبدیل به موضوعی مهم برای آن­ها شد. پس از آشنایی با زیبانویسی، کاتبان قرآن آن را با نثرهایی زیباتر و خلاقانه­تر به جامعه‌ی اسلامی ارائه کردند. 

     

    کاربرد کالیگرافی

     

    در غرب با شروع قرن 15 و با به روی کار آمدن ماشین­های چاپ، تولید متون دست­نویس کاهش پیدا کرد. با این حال، این موضوع باعث از بین رفتن کالیگرافی نشد. به دنبال فلسفه­ ی پیشنهادی ویلیام موریس و جنبش هنر و مهارت­ها (Arts and Crafts Movement) در اروپا و آمریکا، زیبانویسی دوباره جایگاه خود را پیدا کرد.
    در ایران نیز در دوره­ی قاجار خوشنویسی اولین بار توسط میرزا غلامرضا امیرخانی به صورت حرفه­ای انجام شد. امیرخانی که یک خوشنویس بود این کار را با استفاده از خط نستعلیق و هنر سیاه مشق انجام داد. امروزه این مهارت هم برای کارهای هنری و هم برای اهداف تجاری و برندسازی مورد استفاده قرار می­گیرد. 

    کاربرد کالیگرافی

    1. شما می­توانید از آن استفاده کنید تا نظر مخاطب را جلب کنید

    به ندرت پیش می­آید کسی نوشته‌ا­ی زیبا و جالب ببیند و به آن توجه نکند. همین موضوع باعث می­شود که خوشنویسی به شما کمک کند تا نسبت به رقبای خود بیشتر دیده شوید. برای مثال می­توانید زمانی که برای مصاحبه‌ی شغلی اقدام می­کنید، پس از انجام مصاحبه به مصاحبه­گر یک کارت تشکر بدهید که متن آن را با شکل خوشنویسی نوشته‌اید. این کار باعث می­شود در ذهن مصاحبه­گر ماندگار شوید او را تحت تاثیر قرار دهید.

    2. باعث متمایز شدن برند شما از سایر برندها می­شود

    اگر صاحب یک فروشگاه آنلاین هستید، می­توانید یک متن تشکر خوشنویسی شده در انتهای هر خرید به مشتری نشان بدهید. حتی اگر صاحب یک کافه هم باشید، طراحی متن‌های منویتان به شکل خوشنویسی شده، روی مشتری تاثیرگذار خواهد بود.این کار باعث می­شود که برندتان بیشتر مورد توجه مشتریان قرار بگیرد و تا مدت زیادی در ذهنشان بمانید. همچنین شما می‌توایند نام فروشگاه خود را در قالب خوشنویسی یا کالیگرافی روی تابلوی سر در مغازه بنویسید.

     

    3. باعث می شود افراد شما را خاص‌تر از بقیه بداننداحساس خاص بودن داشته باشند.

    امروزه همه­ی ما به صورت مرتب با کامپیوتر یا موبایلمان سر و کار داریم و این موضوع نکات مثبت و منفی خودش را به همراه دارد. یکی از بدی­های این موضوع کم شدن کیفیت روابط ما با دیگران است. 

    به همین دلیل اینکه وقت بگذارید و به صورت دستی متنی برای یک نفر بنویسید نشان­دهنده­ی اهمیت آن شخص برای شماست. با این کار مخاطب شما در آن روز احساس خاص بودن می­کند. به همین دلیل در بسیاری از کارت­های هدیه از این سبک طراحی استفاده می­شود.

    کالیگرافی لوگو

    سبک های گوناگون خوشنویسی

    خوشنویسی انواع بسیار زیادی دارد، اما به طور کلی انواع سبک­های آن را به سه دسته اصلی تقسیم می‌کنند: غربی، عربی و مشرقی. هر یک از این سبک­ها دارای چندین زیرگروه مربوط به خود هستند.

    خوشنویسی غربی یا لاتین معمولا به سبکی گفته می­شود که در آمریکا برای مهارت خوش­نویسی به کار می‌برند. این سبک را می­توان در پروژه­های مختلفی مثل دعوت نامه­های دست نویس، آثار هنری متنی، شعرها و تزیین دیگر کارهای هنری کاغذی استفاده کرد. یکی از ساده­ترین انواع این سبک خط Italic است که اکثر تازه‌کاران در غرب با این سبک کارشان را شروع می‌کنند.

    خوشنویسی عربی یا اسلامی نقش بسیار مهم و اساسی در فرهنگ اسلامی بازی می­کند. نویسندگان قرآن از این سبک استفاده کردند تا حفظ و نشر قرآن را به بهترین شکل انجام دهند. خط کوفی از معروف­ترین زیرشاخه­های این سبک است که امروزه بیشتر برای اهداف تزئینی استفاده می­شود.

    خوشنویسی مشرقی یا چینی که در سرتاسر آسیا کاربرد زیادی دارد، سبکی باستانی و مجلل در هنر خوشنویسی است. متخصصان این حرفه با استفاده از قلم‌موهای باریک به این سبک زیبانویسی می­پردازند. معمولا در این روش توجه ویژه­ای به حرکت حروف می­شود و این ویژگی باعث شده که خوشنویسی مشرقی زنده به نظر برسد.

    این نوع خوشنویسی که قدمت بسیار زیادی دارد، امروزه نیز توسط خوش‌نویسان آسیایی با عنوان خط کایشو استفاده می­شود. برعکس تصور افراد و برخلاف دیگر سبک­های زیبانویسی، خواندن نوشته­های این سبک بسیار ساده است.

     

    کالیگرافی

    کالیگرافی و تاثیر آن در برندسازی

    خوشنویسی هنرمندانه و یادآور خصوصیات انسانی است. به همین دلیل زمانی که در طراحی برند استفاده می­شود، با مخاطب ارتباط برقرار می­کند. با این سبک نوشتاری می‌توانید به صورت خلاقانه، صمیمانه و صادقانه به مخاطب بیان کنید که برندتان چه ایده­هایی برای ارائه دارد. بسیاری از برندهای معروف مثل فورد، کوکا کولا و دیزنی برای طراحی لوگوهای ماندگار خود از این سبک استفاده کردند تا با مخاطب خود ارتباطی خاص برقرار کنند و بیشتر در خاطر آن­ها بمانند.

    امروزه اکثر برندهای جدید از سبک­های طراحی و فونت­های ساده استفاده می­کنند. طبیعتا این فونت­ها بسیار متفاوت با طرح­های دست نویس هستند. همین موضوع باعث می­شود برندهایی که از خوشنویسی برای برندسازی خود استفاده می­کنند بیشتر از بقیه جلب توجه کنند. البته این سبک به کار هر برندی نمی­آید. برای مثال کسانی که در حرفه­های صنعتی و رسمی­تر فعالیت دارند بهتر است به دنبال این سبک طراحی نباشند، اما اگر برقراری ارتباط صمیمانه با مخاطب در اولویت کار برند شما قرار دارد، این سبک می­تواند برای شما گزینه­ای ایده­آل باشد.

    استفاده از خوشنویسی برای کدام کسب و کارها مناسب است؟

    بسیاری از شناخته شده­ترین لوگوها در جهان با استفاده از خوشنویسی طراحی شده­اند. برندها و بیزنس­های موجود در صنعت غذا، زیبایی، بهداشت، مُد و دیگر صنایع مشابه با کمک این تکنیک لوگوهایی برجسته و منحصر به‌فرد برای خود طراحی میکنند. با استفاده از خوشنویسی صاحبان کسب و کارها می‌توانند اهداف و هویت برندشان را به مخاطب نشان دهند.

    کالیگرافی حروف

    کالیگرافی حروف و کاربرد آن

    اگر در زمینه­ی خوشنویسی جستجو کنید، احتمالا به اصطلاحی به نام کالیگرافی حروف برخورد می­کنید. در صورتی که تا اینجای مقاله را دنبال کرده باشید، احتمال دارد برایتان این سوال پیش بیاید که مگر کالیگرافی فقط به طراحی نوشته­ها و حروف مربوط نمی­شود؟ پس فرق کالیگرافی حروف با کالیگرافی ساده چیست؟ سوال شما کاملا به جاست.

    در واقع به زیبانویسی حروف و طراحی آن­ها با توجه به ذوق هنری شما کالیگرافی گفته می­شود و این دو اصطلاح با یکدیگر تفاوتی ندارند. از کالیگرافی حروف برای نوشتن دعوت نامه­ها، کارت­های تبریک، تابلوها و بنرهای مذهبی، تصاویر هنری و  لوگوی برندهای فعال در زمینه­ی مد و غذا و ... استفاده می­شود. همچنین گاهی از حروف کالیگرافی شده در صنعت جواهر سازی و اغلب برای ساخت مدال‌های گردنبند نیز استفاده می‌کنند.

     

    کالیگرافی اسم و کاربرد آن

    یکی از انواع خوش‌نویسی که کاربرد زیادی دارد، کالیگرافی اسم است. احتمالا تا به حال افراد زیادی را دیده باشید که برای تصویر حساب­های شخصی خود در فضای مجازی از نام خود که به صورت خوش­نویسی طراحی شده است استفاده می­کنند. در بنرها و تابلوهای مذهبی هم به وفور دیده می­شود که اسامی ائمه و شخصیت­های مذهبی را با استفاده از تکنیک­های خوش­نویسی می­نویسند. 

    همانطور که در قسمت­های قبل گفتیم استفاده از این سبک باعث ایجاد حسی صمیمانه و معنوی بین مخاطب شما و آن اسم و در نتیجه خود شما می­شود. باید اشاره کرد کالیگرافی اسم تنها محدود به اسم افراد نمی­شود. بلکه برندهای مختلف هم با استفاده از کالیگرافی اسم، نام خود را در صنعت مورد نظر خود از دیگران متمایز می­کنند.

     

    کالیگرافی و تایپوگرافی چه تفاوت هایی با هم دارند؟

    کالیگرافی و تایپوگرافی شباهت­های زیادی به هم دارند اما مرزهایی هم بین آن­­ها وجود دارد که این دو نوع طراحی را از هم متمایز می­کند. شباهت اصلیشان این است که طراحی با استفاده از حروف در راس کار آن­ها قرار دارد. اما چه چیزی باعث تمایز این دو می­شود؟

    تایپوگرافی را با استفاده از کامپیوتر انجام می­دهند، یعنی در آن از فونت­های از قبل طراحی شده استفاده می‌کنند. اما خوشنویسی را به صورت دستی می‌نویسند. همچنین در تایپوگرافی اغلب تمام حروفی که در یک کلمه هستند با یک فونت نوشته می‌شوند. یعنی هیچ تفاوتی بین دو حرف مشابه در یک جمله نیست، زیرا فونت­ها از قبل طراحی و تنظیم شده­اند. در واقع طراحانی وجود دارند که فقط کارشان تایپوگرافی و طراحی فونت برای استفاده­ی دیگر طراحان گرافیک است.

    اما در زیبانویسی، طراح گرافیک به صورت دستی به طراحی حروف می­پردازد. البته کالیگرافان هم می­توانند بعدا طرح خود را به صورت دیجیتالی در بیاورند، اما باز هم طرح آن­ها به تایپوگرافی شباهت نخواهد داشت. دلیل این موضوع این است که طراح در زیبانویسی می­تواند هر حرف را در یک کلمه به سبک­های مختلفی طراحی کند.

    کالیگرافی

    برای کالیگرافی از چه نرم افزارهایی استفاده می شود؟

    با وجود آنکه خوشنویسی ابزاری برای طراحی دستی حروف است، اما امروزه با دیجیتال شدن تمام جوانب زندگی بشر، این مهارت نیز با استفاده از کامپیوتر و نرم افزارهای مختلف انجام‌پذیر است. در این بخش قصد داریم 3 نمونه از بهترین نرم­افزارها در این زمینه را معرفی کنیم.

    1. Adobe Illustrator

    این نرم افزار طراحی گرافیک که توسط میلیون­ها طراح مورد استفاده قرار می­گیرد برای کارهای گوناگون گرافیکی کاربرد دارد. یکی از مهم­ترین ویژگی­های این برنامه ساختار Vector آن است، یعنی در این برنامه لازم نیست هیچ نگرانی راجع به کیفیت تصویر پس از بزرگنمایی آن داشته باشید. این برنامه قلم‌موهایی دارد که کار با آن­ها بسیار آسان است و شما می­توانید برای طراحی در این نرم افزار از طرح­های آماده­ی آن برای رسم استفاده کنید یا فونت مخصوص به خود را بسازید. خالی از لطف نیست که بدانید برنامه Adobe بیش از 17 هزار فونت با کیفیت را در خود جای می­دهد.

    2. Adobe Photoshop

    تقریبا همه­ی افراد تا به حال اسم فتوشاپ به گوششان خورده است. محبوبیت بیش از حد این برنامه به دلیل کاربردهای منحصر به‌فرد آن است. این نرم‌افزار که قلم‌مو و و جلوه­های ویژه‌ی مختلفی دارد، به شما اختیار کامل می­دهد تا پیکسل به پیکسل طرح خود را ویرایش کنید. یک طراح برای اینکه از خلاقیت خود نهایت استفاده را ببرد نیاز به ابزارهای متنوعی دارد. فتوشاپ دارای انواع قلم‌‌ها از جمله قلم‌موی اسپری، زغال، مداد سایه‌زنی و ... است.

    3. Graphic Design Studio

    این برنامه که ابزاری دیگر از نوع Vector است به شما اجازه می­دهد تا به طراحی اولیه­ی متن خود بپردازید یا طرح از پیش آماده­ی خود را در آن بارگزاری کنید و سپس به ویرایش آن اقدام کنید. این ابزار هم برای افراد حرفه­ای مناسب است و هم برای افرادی که به‌تازگی شروع به زیبانویسی کرده­اند، زیرا بی شمار طرح گرافیکی آماده دارد که طراحان می­توانند از آن­ها الگو بگیرند. این نرم‌افزار انواع متنوعی از رنگ­ها و قلم­ها را در اختیار طراح قرار می­دهد. همچنین طراح می­تواند با اختیار کامل به ویرایش اندازه، شکل، نوع متن، خطوط و لایه­های مختلف طرح خود بپردازد.

    کالیگرافی لوگو

    سه نمونه کالیگرافی معروف خارجی

    1. کوکا کولا

    2. والت دیزنی

    3. Nikenike

    نمونه کالیگرافی لوگو

    سخن پایانی

    کالیگرافی به نوشتن متون به سبک هنری و طراحی آن­ها گفته می­شود. این مهارت بصری هزاران سال قدمت دارد و شامل شکل­های سنتی و مدرن است. با استفاده از خوشنویسی می­توان با مخاطب ارتباط نزدیکتری برقرار کرد و به او به شکلی هنرمندانه پیام "شما برای من مهم هستید." را به او رساند.

     زیبانویسی سبب برقراری ارتباط صمیمانه‌ بین مخاطب و برند می‌شود. همچنین کمک می‌کند اسم برند به سادگی در ذهن مخاطب ثبت شود.

    برای طراحی لوگو به سبک کالیگرافی در کمتر از یک دقیقه به لینک زیر مراجعه کنید:

    طراحی لوگو آنلاین

     


    دیدگاه‌ها
    نام
    ایمیل
    نظر
    Saraparsa
    1400/01/18 09:43

    ادغام اسم ساراوداریوش روبرام بفرستید ممنون میشم

    مقالات مرتبط